Protez, eksik dişler ve çevre dokular için çıkarılabilir bir protezdir. İki tip protez mevcuttur – tam ve Parsiyel (bölümlü) protezler. Tüm dişlerin eksik olduğu durumlarda tam protezler, ama bazı doğal dişler sağlam kaldığı durumlarda ise Parsiyel protezler kullanılır.
Tam protezler “konvansiyonel” veya “immediat” olabilir. Dişler çekildikten ve diş eti dokusu iyileşmeye başladıktan sonra yapılan geleneksel protez, dişler çekildikten yaklaşık sekiz ila 12 hafta sonra ağıza yerleştirilmeye hazır olur.
Klasik protezlerin aksine immediat protezler önceden yapılır ve dişler çekilir çekilmez yerleştirilebilir. Sonuç olarak, kullanıcının iyileşme döneminde dişsiz kalması gerekmez. Bununla birlikte, özellikle diş çekildikten sonraki iyileşme döneminde kemikler ve diş etleri zamanla küçülür. Bu nedenle, konvansiyonel protezlere kıyasla immediat protezlerin bir dezavantajı, iyileşme sürecinde tam oturması için daha fazla ayarlamaya ihtiyaç duymaları ve genellikle konvansiyonel protezler yapılana kadar sadece geçici bir çözüm olarak düşünülmeleridir.
Çıkarılabilir bir kısmi protez veya köprü genellikle pembe veya sakız renkli plastik bir tabana tutturulmuş yedek dişlerden oluşur, bazen protezi ağızda yerinde tutan metal bir çerçeve ile birbirine bağlanan. Parsiyel (kısmi) protezler, üst veya alt çenede bir veya daha fazla doğal diş kaldığında kullanılır. Sabit bir köprü, boşluğun her iki tarafındaki dişlerin üzerine kuronlar yerleştirerek ve onlara yapay dişler takarak bir veya daha fazla dişin yerini alır. Bu “köprü” daha sonra yerine yapıştırılır. Parsiyel protez sadece eksik dişlerin oluşturduğu boşlukları doldurmakla kalmaz, diğer dişlerin pozisyon değiştirmesini de engeller. Hassas bir parsiyel (kısmi) protez çıkarılabilir ve bitişik kronlara bağlanan tokalar yerine dahili tutuculara sahiptir. Bu daha doğal görünümlü bir apareydir.
Evet, diş implantları çimentolu köprüleri desteklemek için kullanılabilir ve takma diş ihtiyacını ortadan kaldırır. Maliyet genellikle daha yüksektir, ancak implantlar ve köprüler gerçek diş hissine daha çok benzemektedir. Diş implantları, protezlere alternatif haline geliyor ancak herkes implant için aday değildir.
Protez geliştirme süreci birkaç hafta ve birkaç randevu alır. Diş hekiminiz veya protez uzmanınız (dişlerin restorasyonu ve değiştirilmesi konusunda uzmanlaşmış bir diş hekimi) sizin için en uygun aparey tipini belirledikten sonra, genel adımlar şunlardır:
Yeni takma dişler (protez), yanaklarınızdaki ve dilinizdeki kaslar protezi yerinde tutmayı öğrenene kadar birkaç hafta boyunca biraz garip veya gevşek görünebilir ve sonrasında protezi takıp çıkarırken rahat hissedeceksiniz. Ayrıca, protez dişi takmaya ilk başladığınızda hafif tahriş veya ağrı oluşması ve tükürük akışının artması alışılmadık bir durum değildir, ancak ağız alıştıkça bu sorunlar azalacaktır.
Protezler kişilerde farklı görünüm sağlar mı?
Protezler doğal dişlerinize çok benzeyecek şekilde yapılır, bu nedenle görünüşte sadece küçük bir fark edilebilir değişiklik olmalıdır. Hatta takma dişler gülümsemenizi iyileştirebilir ve yüz görünümünüzü doldurabilir.
Yeni takma dişlerle yemek yerken biraz pratik gerektirir ve bazı kullanıcılar için birkaç hafta rahatsız edici olabilir. Yeni takma dişe alışmak için küçük parçalar halinde kesilmiş yumuşak yiyeceklerle başlayınız. Ağzınızın iki tarafını kullanarak yavaşça çiğneyiniz. Yeni takma dişlere alıştıkça, normal bir diyete dönene kadar başka yiyecekler ekleyiniz. Sıcak veya sert yiyecekler ve keskin kenarlı kemikler veya kabuklar konusunda dikkatli olunuz. Ve aşırı yapışkan veya sert yiyeceklerden kaçınınız. Protez takarken sakız çiğnemekten de kaçınmalısınız. Ayrıca takma diş takarken (protez) kürdan kullanmayınız.
Protezler konuşma şeklimi değiştirir mi?
Protez taktırdıktan sonra bazı kelimeleri telaffuz etmekte zorlanabilirsiniz. Eğer öyleyse, zor kelimeleri yüksek sesle söyleyerek alıştırma yapınız. Uygulama ve zaman ile protez dişlerle düzgün konuşmaya alışacaksınız.
Siz konuşurken protez dişler “tık” sesi çıkarırsa, diş hekiminize başvurunuz. Güldüğünüzde, öksürdüğünüzde veya gülümsediğinizde protez (takma) dişler ara sıra kayabilir. Protezleri hafifçe ısırarak ve yutarak yeniden konumlandırınız. Herhangi bir konuşma sorunu devam ederse, diş hekiminize veya protez uzmanınıza danışınız.
Diş hekiminiz veya protez uzmanınız, protezleri ne kadar süre takmanız ve ne zaman çıkarmanız gerektiği konusunda size talimat verecektir. Takma dişinizi aldıktan sonraki ilk birkaç gün boyunca, uyurken de dahil olmak üzere her zaman takmanız istenebilir. Bu geçici olarak rahatsız edici olsa da, protez üzerinde ayar gerektirebilecek alanları belirlemenin en hızlı yoludur. Ayarlamalar yapıldıktan sonra, yatmadan önce takma dişleri çıkarmalısınız. Bu, diş eti dokularının dinlenmesini sağlar ve dil ve tükürük tarafından normal uyarım ve temizlik sağlar. Protezi sabahları tekrar ağza yerleştirilebilir.
